Aim: The purpose of our study was to evaluate the effectiveness of the early period rehabilitation programme applied to the patients with traumatic brain injury. Methods: A total of 38 patients, 18 females and 20 males, with over 9 points of Glasgow Coma Scale (GCS) who had been operated because of subdural hematoma were included in the study. Most common cause of traumatic brain injury was motor vehicle accident. Treatment program, consisted of neurophysiological approaches, was applied to the patients who had neurologic deficits and the patients who had not neurologic deficits were instructed to perform normal range of motion movements twice a day. The treatment programs of the patients were progressed as mobilization in bed, sitting, sitting balance, standing, standing balance, walking, stairing up and activity of daily living training with respect to functional level. To evaluate the effectiveness of the program; Functional Independent Measure (FIM) and Disability Rating Scale (DRS) were used. The evaluations were made on the first day of the rehabilitation program and on the day the patients were discharged. Results : At the end of the treatment program, positive improvements were assessed in the level of consciousness of the patients and the neurologic deficits. According to FIM and DRS scores, statistically significant improvements were assessed at the functional level and in the disability scores. The GCS scores correlated significantly with FIM and DRS scores. Conclusion : We conclude that the rehabilitation program that we applied in the early period of TBI is effective in increasing the independence level and decreasing the disability level.
Keywords: Traumatic brain injury, early period, rehabilitationAmaç: Çalışmada; travmatik beyin yaralanması geçiren hastalarımızda erken dönemde uyguladığımız rehabilitasyon programının etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamıza 18 kadın 20 erkek olmak üzere Glasgow Koma Skalası (GKS)’na göre skoru 9 ve üzerinde olan, subdural hematom nedeniyle opere edilmiş 38 hasta dahil edilmiştir. Travmatik beyin yaralanmasının (TBY) nedenleri açısından trafik kazaları ilk sırayı alıyordu. Nörolojik etkilenimi olan hastalara nörofizyolojik rehabilitasyon yaklaşımlarından oluşan tedavi programı, nörolojik etkilenimleri olmayanlara normal eklem hareketleri günde iki kez yaptırılmıştır. Hastaların tedavi programları fonksiyonel seviyeye uygun olarak; yatak içinde mobilizasyon, oturma, oturmada denge eğitimi, yatak dışına çıkma ve transfer aktiviteleri, ayağa kalkma, ayakta denge eğitimi, yürüme, merdiven çıkma ve günlük yaşam aktivitelerinin eğitimi şeklinde ilerletilmiştir. Uyguladığımız tedavi programının etkinliğini değerlendirmede Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçütü (FBÖ) ve Özürlülük Değerlendirim Skalası (ÖDS) kullanılmıştır. Değerlendirmeler rehabilitasyon programına başlanılan ilk gün ve taburculuk gününde yapılmıştır. Bulgular: Uyguladığımız tedavi programı sonucunda hastaların bilinç düzeyinde ve nörolojik etkilenimlerinde iyileşme yönünde değişiklikler olmuştur. Fonksiyon ve özürlülük değerlendirmelerinde rehabilitasyona başlangıç ve taburculuktaki FBÖ ve ÖDS skorları karşılaştırıldığında istatiktiksel olarak anlamlı düzelmeler olduğu saptanmıştır. GKS ile ÖDS ve FBÖ skorları arasında anlamlı korelasyonlar bulunmuştur. Sonuç : Erken dönemde uyguladığımız rehabilitasyon programıyla hastaların fonksiyonel bağımsızlık düzeylerinde artış, özürlülük düzeylerinde azalmalar elde edilmiş, rehabilitasyon programımızın etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Travmatik beyin yaralanması, erken dönem, rehabilitasyon